نشانههای مــؤمــن (89)
«لَا يَهْتِكُ سِتْراً»؛ مؤمن، پردهدر نیست و اسرار مردم را افشا نمیکند.
واژه «هَتْك» در لغت به معنای دریدن و آشکار کردن چیزی است که پوشیده بوده و «سِتر» به معنای پوشش و پرده میآید؛ بنابراین، «لَا يَهْتِكُ سِتْراً» یعنی مؤمن حریم پوشیده کسی را نمیدرد و راز او را برملا نمیکند.
در فرهنگ دینی، آبرو و حیثیت انسان ارزشی همسنگ باجان و مال او دارد. همانگونه که تعدی به مال و جان مردم حرام است، شکستن حرمت آبروی دیگران نیز گناهی بزرگ شمردهشده است. پردهدری و افشای رازها، نهتنها اعتماد اجتماعی را از بین میبرد، بلکه زمینهساز کینه، دشمنی و فروپاشی روابط انسانی میشود.
مؤمن، بهعنوان کسی که ایمانش در رفتار و گفتارش متبلور است، پاسدار حریم و رازهای دیگران است و به خود اجازه نمیدهد اسراری را که به او سپردهشده یا از راهی به دست آورده، فاش سازد. این رفتار نه از روی مصلحت طلبی صرف، بلکه برخاسته از روح ایمان، عفت کلام و غیرت دینی است.
در سیره رفتاری پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله) و اهلبیت (علیهمالسلام) نمونههای کامل پردهپوشی و حفظ آبروی مردم به چشم میخورد و در سیره گفتاری، مردم را به این خلق نیکو دعوت کردهاند؛ بنابراین، صفت «لَا يَهْتِكُ سِتْراً» بهعنوان یکی از نشانههای مؤمن، در حقیقت بیانگر بخشی از منش اخلاقی و اجتماعی اوست که ریشه در قرآن و سنت دارد.
قرآن کریم این اصل را به شکلهای گوناگون مورد تأکید قرار داده است. ازجمله میفرماید: «إِنَّ الَّذينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشيعَ الْفاحِشَةُ فِي الَّذينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ»؛ كسانى كه دوست دارند زشتیها در ميان مردم باایمان شيوع يابد، عذاب دردناكى براى آنان در دنيا و آخرت است؛ و خداوند مىداند و شما نمىدانيد! (نور: 19).
این آیه، افشای گناه و راز مردم را نوعی اشاعه فحشا دانسته و برای آن وعید عذاب داده است.
پیامبر اکرم (صلیالله علیه و آله) میفرماید: «مَنْ سَتَرَ مُسْلِماً سَتَرَهُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ»؛ هر کس عیب مؤمنی را بپوشاند، خداوند در دنیا و آخرت عیب او را میپوشاند. (عوالی اللئالی العزيزية فی الأحاديث الدينية، ج1، ص 375).
امام علی (علیهالسلام) در فراز نامه خود به فرزندش امام حسن مجتبی (علیهالسلام) نوشته است: «أَكْرِمْ نَفْسَكَ عَنْ كُلِ دَنِيَّةٍ وَ إِنْ سَاقَتْكَ إِلَى رَغْبَة»؛ نفس خود را از هر پستی دور بدار، هرچند تو را به خواستهها برساند. (نهجالبلاغه، نامه 31). یکی از مصادیق این پستی، شکستن حرمت و پردهدری است که به طمع یا کینه صورت میگیرد.
نتیجه:
ویژگی «لَا يَهْتِكُ سِتْراً» بیانگر آن است که ایمان واقعی با حفظ و پاسداری از آبروی دیگران گرهخورده است. مؤمن واقعی با کنترل زبان، دوری از غیبت و پرهیز از افشای راز، به ایجاد امنیت روانی و اجتماعی کمک میکند. در فرهنگ دینی، پردهپوشی یک وظیفه اخلاقی است که آثار آن تا قیامت ادامه باقی میماند؛ چراکه خداوند به همان اندازه که انسان، حریم دیگران را پاس میدارد، حریم او را در دنیا و آخرت پاس میدارد. جامعهای که در آن پردهدری وجود نداشته باشد، سرشار از اعتماد، آرامش و برادری خواهد بود و این، همان بستر و فضایی است که رشد ایمان در آن آسانتر و پایدارتر میشود.