نشانه‌های مــؤمــن (11)
11. «وَ لَا مُغْتَابٌ»؛ مؤمن غیبت کننده نیست.
«مُغتاب» اسم فاعل از باب «افتعال» از ریشه «غ ی ب» است. به معنای کسی که غیبت می‌کند؛ یعنی عیب پنهان کسی را در غیاب او بازگو می‌نماید، به‌گونه‌ای که اگر بشنود ناراحت شود.
در فرهنگ قرآنی و آموزه‌های وحیانی، «غیبت/ پشت سر گویی»، رفتاری نکوهیده و گناهی کبیره شمرده‌شده است. خداوند در قرآن کریم، خطاب به مؤمنان، آن را به خوردن گوشت مردار برادر مؤمن تشبیه کرده و فرموده است: «وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ»؛ و هیچ‌یک از شما ديگرى را غيبت نكند، آيا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به‌یقین) همه شما از اين امر كراهت داريد (حجرات: 12).
غیبت، نه‌تنها حرمت شخصی دیگر را می‌شکند، بلکه فضای اعتماد در جامعه را نیز از بین می‌برد. مؤمن حقیقی، حتی اگر از عیوبی در دیگران آگاه باشد، زبان به بیان آن‌ها نمی‌گشاید، زیرا روح او از خوراک‌های فاسد نفرت دارد.
امام صادق (ع): «الْغِیبَةُ حَرَامٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ، وَ إِنَّهَا لَتَأْكُلُ الْحَسَنَاتِ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَبَ»؛ غیبت بر هر مسلمانی حرام است و قطعاً غیبت حسنات را می‌سوزاند همان‌گونه که آتش هیزم را می‌سوزاند. (مصباح الشريعة: 205).
گاهی انسان غیبت را در لباس «نصیحت» یا «درد دل» پنهان می‌کند، اما مؤمن واقعی اهل فریب دادن وجدان خود نیست. او ترجیح می‌دهد عیوب مردم را بپوشاند، نه اینکه آن را بر زبان بیاورد.
درواقع، مؤمن مانند آیینه‌ای است که تنها زشتی‌ها را نمی‌بیند و بر آن‌ها تأکید نمی‌کند، بلکه همان‌طور که خود از زشتی‌ها و عیوب می‌پرهیزد، تلاش می‌کند تا آن‌ها را از دیگران دور کند. چنانکه امام علی (ع) به جناب ابوذر فرموده است: «يَا كُمَيْلُ الْمُؤْمِنُ مِرْآةُ الْمُؤْمِنِ لِأَنَّهُ يَتَأَمَّلُهُ فَيَسُدُّ فَاقَتَهُ وَ يُجْمِلُ حَالَتَهُ»؛ اى كميل، فرد مؤمن آينه مؤمن است، او را به دقّت مىنگرد و برانداز مىكند تا حاجتش را برطرف نمايد و وضعش را اصلاح كند. (تحف العقول: 173).
مؤمن آیینه‌ای است برای مؤمن دیگر؛ بنابراین، او باید به‌جای فاش کردن عیوب دیگران، در رفع آن‌ها بکوشد.
نتیجه:
ازآنجاکه مؤمن آیینه‌ای است که زشتی‌ها را جز برای کسی که مقابل آیینه قرارگرفته است به کس دیگر منعکس نمی‌کند. مؤمن همان‌گونه که زشتی خود را در آیینه می‌بیند و از خود می‌زداید؛ چون «الْمُؤْمِنُ مِرْآةُ الْمُؤْمِنِ» است، به‌جای غیبت کردن و آشکار ساختن، تلاش می‌کند آن عیب را از برادر مؤمنش نیز دور سازد.
ادامه دارد