قرآن در کلام خداوند (4)
21 بازدید
موضوع: اخلاق و عرفان

# قرآن، شفابخش بيمارى‏هاى نهفته در سينه‏ها #

«يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ»؛ ایمردم دنیا! حقیقتاً از جانب خداوند برای شما موعظه‌ای آمد (قرآن) و آن شفای دردهایی است که در سینه‌هاست و همان هدایت و رحمت است از برای مؤمنین. (یونس: ۵۷)
انسان از زمانی که در این دنیا پا می‌گذارد تا روزی که از این جهان رخت سفر می‌بندد، همواره با آفات و بلاهای گوناگونی دست‌وپنجه نرم می‌کند. یکی از این بلاها و گرفتاری‌ها، درد و مرض است که گاه‌وبیگاه به سراغ او می‌آید. به گفته خاقانی: «در این دنیا کسی بی‌غم نباشد اگر باشد بنی‌آدم نباشد».
در این آیه مبارکه خداوند چهار نام و صفت را برای قرآن کریم بیان کرده است که هرکدام به نحوی شفابخش مرض‌های جسمی و روحی انسان هستند.

üیک: «موعظه»

وعظ و موعظه (پند و اندرز)؛ يعنى بیان کردن چيزهایى که دل شنونده را نرم کند؛ مانند بیانثوابو عقاب. این موعظه و اندرز دادن، نصيحتى است که شفادهندهٔ امراض نفسانى و بيماری‌هاى روحانى هست. وعظ: «هو تذكيرك إياه الخير و نحوه مما يرق له قلبه».(كتاب العين، ج‏2: 228). تذکر: دراین‌باره جداگانه و مفصل بیان خواهم کرد.

üدو: شِفای دل‌ها

خداوند منان در سه مورد، به‌صراحت قرآن کریم را باصفت شفا یادکرده است که این تعبیر مربوط به‌کل قرآن و ذات آن است، نه مربوط به آیه خاص. در سورهٔ اسرا آمده است: «وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَة لِلْمُۆْمِنِین»؛ ما قرآن را نازل کردیم درحالی‌که آن، شفا و رحمت است از برایمؤمنین. (اسرا: 82)
همچنین می‌فرماید: «قُلْ هُوَ لِلَّذِینَ آمَنُوا هُدیً وَ شِفاء»؛ ای پیامبر! به مردم بگو، این قرآنی که در میان شماست، از برای آن‌کسانی که ایمان آورده‌اند هدایت و شفای درد آن‌هاست. ( فصلت: 44).

آیه‌های شفابخش

آیه ۱۴ سوره توبه:
 «قَاتِلُوهُمْ یُعَذِّبْهُمُ اللّهُ بِأَیْدِیکُمْ وَیُخْزِهِمْ وَیَنصُرْکُمْ عَلَیْهِمْ وَیَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِینَ»؛ با آنان (کافران) بجنگید خدا آنان را به دست شما عذاب و رسوایشان می‌کند و شمارا بر ایشان پیروزی می‌بخشد و دل‌های گروه مؤمنان را خنک می‌گرداند.
آیه ۶۹ سورهنحل:
«ثُمَّ كُلي‏ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ فَاسْلُكي‏ سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلاً يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوانُهُ فيهِ شِفاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ في‏ ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»؛ سپس از تمام ثمرات (و شيره گل‌ها) بخور و راه‏هايى را كه پروردگارت براى تو تعيين كرده است، به‌راحتی بپيما! از درون شكم آن‌ها، نوشيدنى بارنگ‌های مختلف خارج مى‏شود كه در آن، شفا براى مردم است؛ به‌یقین در اين امر، نشانه روشنى است براى جمعیتی كه مى‏انديشند. (نحل: 69)
آیه ۸۰ سوره شعرا:
«وَإِذَامَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِینِ»؛ و چون بیمار شوم او مرا درمان می‌بخشد.

üسه: هدایت

علامه طباطبایی درباره هدایت می‌نویسد: كلمه «هدى» به معناى راهنمايى به‌سوی مطلوب است، اما نه به هر نحو كه صورت بگيرد، بلكه- به‌طوری‌که راغب گفته: راهنمايى به لطف و نرمى است‏.(ترجمه تفسير الميزان، ج‏10: 117).

üچهار: رحمت

علامه طباطبایی معتقد است واژه «رحمت» در آیه به معنای نورانی شدن قلب انسان با علم و یقین بوده و انسان بدین واسطه پس از برطرف شدن شبهه، شک و بیماری‌های اخلاقی اعتقادی به فطرت اصلی خود بازمی‌گردد. (المیزان، ج ۱۳: ۱۸۴).

ادامه دارد