نگاهی به سخنرانی حضرت زینب(س) در کوفه (6)
51 بازدید
موضوع: اخلاق و عرفان

«أَ تَبْكُونَ فَلَا رَقَأَتِ الدَّمْعَةُ وَ لَا هَدَأَتِ الرَّنَّةُ»؛ اى مردم كوفه! اشک می‌ریزید؟ اشكتان خشك مباد، و ناله شما فروننشیند.
بخش اول این فراز در قسمت قبلی بیان شد. بخش دوم این فراز، نفرین مردم کوفه توسط زینب (س) است. دراین‌باره ضرورت دارد به دو نکته اشاره شود:
الف. آیا در سیره معصومین (ع) نفرین وجود داشته است؟
ب. آیا نفرین زینب (س) درباره کوفیان، تأثیرگذار بوده است؟
در رابطه به نفرین پیشوایان دین، بر اساس آنچه در منابع شیعه و سنی آمده است، در مواردی آن بزرگواران اقدام به نفرین نموده‌اند. پیامبر اکرم (ص) در چندین مورد کسانی را مورد نفرین قرار داده است. (معجم الكبير، ج 11: 32، ح 10970؛ مسند ابن حنبل، ج 7: 182، ح 19801).
در اوایل سال 40 هجری امام علی(ع)، مردم کوفه را به جهاد و دفاع از شهر «انبار» دعوت کرد، آن مردم گرفتار سست‌عنصری شدند، آن حضرت طی خطبه‌ای آنان را این‌گونه مورد سرزنش و نفرین قرارداد:
«يَا أَشْبَاهَ‏ الرِّجَالِ‏ وَ لَا رِجَالَ حُلُومُ الْأَطْفَالِ وَ عُقُولُ رَبَّاتِ الْحِجَالِ قَاتَلَكُمُ اللَّهُ لَقَدْ مَلَأْتُمْ قَلْبِي قَيْحاً »؛ ای مرد نمایان که روح مردانگی ندارید، رأی و اندیشه شما کودکانه است و فکر و عقل‌های شما چون رأی و عقل زنان پرده‌نشین است!... خدا شمارا نابود کند، که دل مرا پر از خون کردید!. (نهج‌البلاغه، صبحی صالح: 70، خ 27). امام حسین(ع) در روز عاشورا، لشکریان یزید و کوفیان را چند بار نفرین کرد. دریکی از نفرین‌های خود فرموده است: «أَللّهُمَّ أَمْسِكْ عَنْهُمْ قِطَرَ السَّماءِ وَامْنَعْهُمْ بَرَكاتِ الاَرْضِ، أللّهُمَّ فإنْ مَتَّعْتَهُمْ إلى حين فَفَرِّقْهُمْ فِرَقاً وَاجْعَلْهُمْ طرائِقَ قِدَداً، وَلا تُرْضِ عَنهُمُ الْوُلاةَ أبَداً فَإنَّهُمْ دَعُونا لِيَنصُرُونا فَعَدَوْا عَلَيْنا فَقَتَلُونا»؛ خدايا، قطرات باران را از آنان دريغ دار و بركات زمين را از آنان بازدار، خدايا! اگر تا زمان مرگشان مهلتشان داده‌ای، پس بين آن‌ها تفرقه بينداز، و گروه‌گروهشان قرار ده، و حاكمان را هرگز از آن‌ها راضى مگردان، چراکه آنان ما را دعوت كردند تا يارى كنند ولى بر ما دشمنى ورزيدند و ما را كشتند.( كامل ابن اثير، ج 4: 77؛ عاشورا ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، زیر نظر آیت‌الله مکارم شیرازی، ص420 تا 528). بنا بر این، نفرین کردن پیشینه دارد و این تنها زینب (س) نیست که کوفیان را مورد سرزنش و نفرین قرار داده است.
در پاسخ به پرسش دوم(
آیا نفرین زینب (س) درباره کوفیان، تأثیرگذار بوده است؟) قطعاً آه و ناله مظلومان اثرگذاراست. مردم کوفه بعد از جریان عاشورای سال 61 روز خوشی را ندیدند، حاکمان ستمگر بنی‌امیه روزگار آنان را سیاه ساخت. در سال 75 هجری، عبدالملک بن مروان، حکومت کوفه را به حجاج بن یوسف ثقفی سپرد و او جنایات زیادی را در آن شهر انجام داد. علاوه بر آن، جنگ‌ها و قیام‌های بعد از حادثه کربلا، در هرکدام آن ها، مردم کوفه بیشترین آسیب وخسارت را دیدند.
ادامه دارد