چرا زینب (س) خطبه را کوتاه ایراد کرده است؟

هنوز چند روزی از فاجعه عاشورا نگذشته، شرایط همچنان جنگی و پرالتهاب، رعب و وحشت همه جا را فراگرفته است. در چنین شرایطی، نه تنها خطابه و سخنرانی بلکه نمازهای واجب یومیه کوتاه و مختصر(نماز خوف) خوانده می شود. در نماز خوف، نماز های چهار رکعتی به صورت شکسته خوانده می شود؛ در صورت شدت خوف، فقط نیت و تکبیرة الاحرام گفته می شود و بجای هر رکعت، تسبیحات اربعه را می خواند و با تشهد وسلام نماز را به پایان می رسد. پیامبر(ص)در غزوه ها به همین صورت نماز خوانده اند. (جواهر الکلام، ج۱۴، ص۱۷۹). حضرت علی(ع) درلیلة الهریرنماز خوف خواندند. (همان، ص۱۷۳). همچنین امام حسین(ع)درروز عاشورانماز خوف بجا آوردند. (سید بن طاووس، اللهوف، ص۱۱۲-۱۱۱).

همان گونه که قبلاً اشاره شد، زینب (س) در شرایط و فضایی به سخنرانی پرداخته است که:

1. مصیبت دارِ برادران، فرزندان و برادر زادگان خود بوده و جنایات یزیدیان در حق خاندان پیامبر(ص) را مشاهده کرده است؛

2. در اسارت نظامیان مسلح سپاه جنون و جهل قرار داشته است؛

3. در میان هیاهو و ازدحام جمعیت تماشاچی کوفیان وارد شهر شده اند؛

4. سرهای بریده ای شهیدان پیشاپیش اسیران بر نیزه های دشمنان به این سو و آن چرخانده می شده؛

5. ترس و نگرانی از آسیب رسیدن به اهل بیت پیامبر(ص) به خصوص امام سجاد (ع)؛

6. آیندهٔ نامعلوم و اینکه عبیدالله جنایت پیشه و سنگ دل، با اسیران چه رفتاری را در پیش خواهد گرفت؛

7. فضای باز و ازدحام جمعیت، فریاد و هیاهو، صدای طبل و شیههٔ اسبان و زنگ شتران؛

8. خستگی، گرسنگی و تشنگی، همه و همه مانع رسیدن صدای زینب (س) به گوش مردم می شد. بااین همه، زینب (س) توانست فضا پرالتهاب و پرهیاهو را به خوبی مدیریت نماید و مردم را به سکوت وادار نمای. لذا خطابهچنین آغاز می کند:« ثُمَّ قَالَتْ:الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ الصَّلَاةُ عَلَی أَبِی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیبِینَ الْأَخْیارِ»؛ حمد و سپاس مخصوص خدا است، و درود بر پدرم محمّد (ص) و فرزندان پاک و برگزیده او باد.

ادامه دارد